ពុទ្ធសាសនានឹងយុវជនខ្មែរ
ប្រជាជនខ្មែរអប់រំកូនចៅតាមប្រពៃណីបុរាណ គឺឲ្យកូនចៅទៅរៀននៅវត្ត។ កូនខ្មែរទោះជាព្រះរាជបុត្រក្ដី បុត្រមន្ត្រីក្ដី កូនចៅប្រជានុរាស្ត្រក្ដី ទាំងអស់ទៅរៀននៅវត្តយកវត្តជាសាលារៀន វត្តមួយៗ ត្រូវបង្រៀនមុខវិជ្ជាបានគ្រប់យ៉ាងបង្រៀនអក្សរ នព្វន្ត ការរចនា ការស្ថាបនា ច្បាប់សីលធម៌ នឹងធម៌អាថ៌ ពុទ្ធសាសនា។ កូនខ្មែរដែលបានរឿនសូត្រចេះដឹងគួរសមហើយ ត្រូវបួសជាសាមណេរភិក្ខុ កើតទៅជាទំនៀមថា កូនប្រុសអាយុ ១២ ឆ្នាំ ត្រូវបួសជាសាមណេរសងគុណមាតា អាយុ ២១ ឆ្នាំ ត្រូវបួសជាភិក្ខុ សងគុណបិតា បួសហើយត្រូវរៀនសូត្រវិជ្ជាខ្ពង់ខ្ពស់ទៅទៀត រៀនបាលី រៀនធម៌អាថ៌ពុទ្ធវចនៈ ។ល។
Wednesday, September 30, 2015
Friday, September 25, 2015
Kẻ làm cha mẹ phải lấy năm điều này chăm sóc con cái:
1. Ngăn con đừng để làm ác
2. Chỉ bày những điều ngay lành.
3. Thương yêu đến tận xương tủy.
4. Chọn nơi hôn phối tốt đẹp.
5. Tùy thời cung cấp đồ cần dùng..
Này Thiện Sinh, kẻ làm con kính thuận và cung phụng cha mẹ, cha mẹ thương con, bảo bọc cho con thế thì gia đình ấy được hạnh phúc, xã hội bình an, phương ấy được an ổn không có điều lo sợ.
1. Ngăn con đừng để làm ác
2. Chỉ bày những điều ngay lành.
3. Thương yêu đến tận xương tủy.
4. Chọn nơi hôn phối tốt đẹp.
5. Tùy thời cung cấp đồ cần dùng..
Này Thiện Sinh, kẻ làm con kính thuận và cung phụng cha mẹ, cha mẹ thương con, bảo bọc cho con thế thì gia đình ấy được hạnh phúc, xã hội bình an, phương ấy được an ổn không có điều lo sợ.
Lời Phật Dạy về đạo làm người
Tránh bốn việc ác và sáu việc làm hao tổn tài sản
Khi Phật ở tại núi Kỳ-xà-quật, dẫn đầu đoàn khất thực với đại chúng hai ngàn năm trăm vị Tỳ-Kheo đi vào thành, đức Thế Tôn thấy một gia chủ tử tên Thiện Sanh đang lễ sáu phương, Ngài hỏi:
“Vì sao, ngươi vào buổi sáng sớm ra khỏi thành, đi đến khu công viên, với cả người còn ướt đẫm, mà ngươi lại lạy các phương như thế?”
Thiện Sinh bạch Phật:
Khi cha con sắp chết có dặn: “Nếu con muốn lạy, trước hết hãy lạy các phương Đông,Tây, Nam, Bắc, trên và dưới”. Con vâng lời cha dạy không dám chống trái.”
Phật bảo Thiện Sanh:
“Này con trai trưởng giả! Quả có cái tên các phương đó chứ không phải không. Nhưng trong pháp Hiền Thánh của ta chẳng phải lễ sáu phương như thế là cung kính đâu.”
Thiện Sinh thưa:
“Cúi xin đức Thế Tôn thương dạy cho con cách lễ sáu phương theo pháp Hiền Thánh.”
Tránh bốn việc ác và sáu việc làm hao tổn tài sản
Khi Phật ở tại núi Kỳ-xà-quật, dẫn đầu đoàn khất thực với đại chúng hai ngàn năm trăm vị Tỳ-Kheo đi vào thành, đức Thế Tôn thấy một gia chủ tử tên Thiện Sanh đang lễ sáu phương, Ngài hỏi:
“Vì sao, ngươi vào buổi sáng sớm ra khỏi thành, đi đến khu công viên, với cả người còn ướt đẫm, mà ngươi lại lạy các phương như thế?”
Thiện Sinh bạch Phật:
Khi cha con sắp chết có dặn: “Nếu con muốn lạy, trước hết hãy lạy các phương Đông,Tây, Nam, Bắc, trên và dưới”. Con vâng lời cha dạy không dám chống trái.”
Phật bảo Thiện Sanh:
“Này con trai trưởng giả! Quả có cái tên các phương đó chứ không phải không. Nhưng trong pháp Hiền Thánh của ta chẳng phải lễ sáu phương như thế là cung kính đâu.”
Thiện Sinh thưa:
“Cúi xin đức Thế Tôn thương dạy cho con cách lễ sáu phương theo pháp Hiền Thánh.”
ឪពុកម្ដាយឥឡូវនេះ បានត្រឹមតែចិញ្ចឹម តែមិនបានមើលថែរក្សា
- បច្ចុប្បន្ន ឪពុកម្ដាយភាគច្រើនបានតែចិញ្ចឹម តែមិនបានមើលរក្សា។ ការចិញ្ចឹមបែបនេះ សំដៅដល់ការបម្រុងបម្រើដោយនឹកថា ខ្លួនខ្វះភាពស្និតស្នាលជាមួយកូន ក៏ព្យាយាមយកវត្ថុលុយកាក់មកឲ្យ តែមិនបានមើលរក្សាគេឡើយ មិនបានបំពេញតួនាទីជាឪពុកម្ដាយ ក៏ក្លាយជាបញ្ហាច្របូកច្របល់ថែមមួយប្រការទៀត គឺឪពុកម្ដាយធ្វើឲ្យក្មេងផ្ដេកផ្តួលទៅក្នុងការនិយម ការបរិភោគប្រើប្រាស់ ព្រោះថាឪពុកម្ដាយធ្លាប់តែយកចិត្តយកថ្លើមដោយគ្រឿងបរិភោគលុយកាក់មកឲ្យ ក្មេងក៏មានសេចក្ដីសុខក្នុងការបរិភោគ។ ឪពុកម្ដាយក៏សំដែងនូវសេចក្ដីស្រឡាញ់ដល់កូន ដោយឲ្យកូនសម្ភារៈជំនួសការហ្វឹកហាត់អប់រំឲ្យក្មេងឈានឡើងកាន់ការអភិវឌ្ឍខ្លួនឯងក្នុងការយល់ដឹង និង សេចក្ដីល្អ។
អ្វីទៅជីវិត?
បញ្ចខន្ធ ដែលយើងនាំគ្នាហៅថាជាសត្វ ជាបុគ្គល ឬថាជាតួខ្លួន ការពិតទៅវាគ្រាន់តែជាឈ្មោះ ដែលត្រូវបានមនុស្សសន្មតឡើងដើម្បីប្រើប្រាស់សម្រាប់ហៅ ការរួមបញ្ចូលគ្នានៃខន្ធទាំង ៥ នេះប៉ុណ្ណោះ ។ខន្ធទាំង ៥ នេះជាសភាវៈមិនទៀងទាត់ ហើយទាំងអស់តែងតែផ្លាស់ប្តូរជានិច្ច ។ សភាវៈណាមិនទៀង សភាវៈនោះជាទុក្ខ (យំ អនិច្ចំ តំ ទុក្ខំ ) ។ នេះគឺអត្ថន័យដ៏ពិតប្រាកដ នៃព្រះពុទ្ធវចនៈដែលថា " និយាយដោយខ្លី ឧបាទានក្ខន្ធ ៥ ជាទុក្ខ " ។
គំនិតកូនល្អ
គំនិតកូនល្អ គុណរបស់មាតាបិតាប្រៀបជាមួយរបស់សុទ្ធតែធំៗឬធ្ងន់ៗដូចជាផែនដី ភ្នំព្រះសុមេរុ ឬ លំហរអាកាសសមុទ្រជាដើម ជីវិតយើងជាកូនត្រូវបានសម្ព័ន្ធគ្នាជាមួយមាតាបិតា ដែលជាបុគ្គលមុនដំបូងបង្អស់ និង ជាបុព្វការីរបស់កូនប្រុសស្រី ដូច្នេះទើបយើងត្រូវនឹករលឹកដោយគំនិតល្អថា តើយើងត្រូវជាកូនត្រូវតបស្នងសងគុណលោកវិញយ៉ាងណា?
គំនិតកូនល្អ គុណរបស់មាតាបិតាប្រៀបជាមួយរបស់សុទ្ធតែធំៗឬធ្ងន់ៗដូចជាផែនដី ភ្នំព្រះសុមេរុ ឬ លំហរអាកាសសមុទ្រជាដើម ជីវិតយើងជាកូនត្រូវបានសម្ព័ន្ធគ្នាជាមួយមាតាបិតា ដែលជាបុគ្គលមុនដំបូងបង្អស់ និង ជាបុព្វការីរបស់កូនប្រុសស្រី ដូច្នេះទើបយើងត្រូវនឹករលឹកដោយគំនិតល្អថា តើយើងត្រូវជាកូនត្រូវតបស្នងសងគុណលោកវិញយ៉ាងណា?
ការងារដើម្បីប្រទេសជាតិ
ការងារដើម្បីប្រទេសជាតិ យើងត្រូវមានសតិសម្បជញ្ញៈ ស្រលាញ់ជាតិគឺមនុស្សទាំងអស់ក្នុងប្រទេសខ្លួន យើងត្រូវតាំងចិត្តធ្វើបុណ្យជាមួយមនុស្សរាប់លាននាក់ ដោយស្មារតីស្រលាញ់ និង គោរពប្រទេសជាតិ យើងប្រាថ្នាឲ្យមនុស្សគ្រប់គ្នាបានរស់នៅជាសុខក្សេមក្សាន្ត។
ធ្វើការងារដើម្បីប្រទេសជាតិ ព្រោះស្រលាញ់ជាតិ ពោលគឺការឃើញដល់ប្រយោជន៍រួមរបស់ជនរួមជាតិ មិនឃើញតែប្រយោជន៍ខ្លួន ម្លោះហើយធ្វើការងារអ្វីៗក៏ធ្វើដើម្បីប្រយោជន៍រួម មិនធ្វើដើម្បីតែប្រយោជន៍ផ្ទាល់ខ្លួនឯងឡើយ។
ការងារដើម្បីប្រទេសជាតិ យើងត្រូវមានសតិសម្បជញ្ញៈ ស្រលាញ់ជាតិគឺមនុស្សទាំងអស់ក្នុងប្រទេសខ្លួន យើងត្រូវតាំងចិត្តធ្វើបុណ្យជាមួយមនុស្សរាប់លាននាក់ ដោយស្មារតីស្រលាញ់ និង គោរពប្រទេសជាតិ យើងប្រាថ្នាឲ្យមនុស្សគ្រប់គ្នាបានរស់នៅជាសុខក្សេមក្សាន្ត។
ធ្វើការងារដើម្បីប្រទេសជាតិ ព្រោះស្រលាញ់ជាតិ ពោលគឺការឃើញដល់ប្រយោជន៍រួមរបស់ជនរួមជាតិ មិនឃើញតែប្រយោជន៍ខ្លួន ម្លោះហើយធ្វើការងារអ្វីៗក៏ធ្វើដើម្បីប្រយោជន៍រួម មិនធ្វើដើម្បីតែប្រយោជន៍ផ្ទាល់ខ្លួនឯងឡើយ។
ការងារក្នុងរង្វង់គ្រួសារ
ការងារក្នុងរង្វង់គ្រួសារ
ការងារក្នុងរង្វង់គ្រួសារ យើងត្រូវមានសតិសម្បជញ្ញៈស្រលាញ់រាប់អានក្រុមគ្រួសាររបស់យើងព្រោះយើងរស់នៅក្នុងរង្វង់ក្រុមគ្រួសារ រស់នៅក្នុងវង្សត្រកូល ត្រូវថែទាំវង្សត្រកូលឲ្យបានល្អផង។
យើងត្រូវលះបង់សេចក្ដីសុខផ្ទាល់ខ្លួន ដើម្បីប្រយោជន៍សុខដល់គ្នាច្រើននៅក្នុងក្រុមគ្រួសារ ដូចជាភរិយាស្វាមីដែលរស់នៅជាមួយគ្នាជាដើម គឺស្វាមីរស់នៅដើម្បីភរិយា ចំណែកភរិយាក៏រស់នៅដើម្បីស្វាមីរបស់ខ្លួនដែរ កាលបើមានកូនហើយ យើងជាមាតាបិតាក៏រស់ដើម្បីកូន ធ្វើអ្វីៗគ្រប់យ៉ាងដើម្បីកូន។
ផែនដី
ផែនដី
អ្នកណាៗ ដាក់ចុះទម្លាក់ចោលនូវរបស់ស្អាត ឬមិនស្អាតយ៉ាងណា ផែនដីក៏រមែងនៅស្ងៀមមានសភាពស្មើៗជានិច្ច មិនមានការស្រលាញ់ ឬស្អប់ឡើយ ក៏ដូចជាមនុស្សដែលមានចិត្តបានអប់រំទូន្មានហើយ រមែងមិនមាននូវអាការឡើងចុះ គឺមិនស្រឡាញ់មិនស្អប់ចំពោះអារម្មណ៍ល្អ ឬមិនល្អនោះឡើយ។
ផែនដីរមែងទ្រទ្រង់នូវអ្វីៗសព្វយ៉ាង ដូចជាផ្ទះសំបែងទីកន្លែង ដើមឈើ ព្រៃភ្នំ ទន្លេសមុទ្រ និងមនុស្សសត្វជាដើម ដោយមិនមានការខ្ជិលច្រអូសណាមួយទេ ក៏ដូចជាការមិនខ្ជិលច្រអូសនៃមនុស្សល្អ ព្យាយាមបំពេញនូវករណីកិច្ចក៏ប្រសើរទាំងឡាយ ទៅតាមតួនាទីរបស់ខ្លួន និងជាមនុស្សដែលមានសមត្ថភាពខ្ពស់ អាចជាទីអាស្រ័យនៅ នៃមនុស្សសត្វទាំងឡាយដទៃបានយ៉ាងច្រើនទៀតផង។
Thursday, September 10, 2015
អត្ថបទកំណាព្យ
ពុកថា.........ម៉ែថា...............!
ម៉ែថា ត្រូវត្រាប់សត្វត្រដេវវ៉ិច ដេកមិនភ្លឹកភ្លេចស្មារតីប្រយ័ត្ន
ពុកថា រៀនធម៌កុំសូត្រតែមាត់ ប្រឹងប្រតិបត្តិផងទើបយល់បាន។
ម៉ែថា ស្ទឹងដប់មិនស្កប់ទន្លេ ច្បាប់គ្រូល្អទេកុំប៉ងបំពាន
ពុកថា ចង់សុខស្រណុកស្ងប់ក្សាន្ត ត្រូវប្រឹងឱ្យបានចិត្តសមាធិ។
Wednesday, September 9, 2015
ខេត្តអានយ៉ាង ( មាត់ជ្រូកកម្ពុជាក្រោម )
ខេត្តអានយ៉ាងនៃសាធារណរដ្ឋសង្គមនិយមវៀតណាម (ខេត្តមាត់ជ្រូកកម្ពុជាក្រោម) (AnGiang) ៖
ទិដ្ឋភាពខេត្តមាត់ជ្រូក៖
អត្ថន័យពាក្យថាមាត់ជ្រូក:
យោងតាមវចនានុក្រមខ្មែររបស់សម្តេចព្រះសង្ឃរាជជួនណាត (ជោតញ្ញាណោ) បោះពុម្ពឆ្នាំ 1967 បានពន្យល់ត្រង់ពាក្យថា«មាត់ជ្រូក»មានន័យយ៉ាងនេះ:
មាត់ជ្រូក (ភាសាវៀតណាមហៅចូវដុក) ខែត្រទ្រាំងត្រើយត្បូង (ខែត្រតាកែវសព្វថ្ងៃនេះ) ។
ទិដ្ឋភាពខេត្តមាត់ជ្រូក៖
អត្ថន័យពាក្យថាមាត់ជ្រូក:
យោងតាមវចនានុក្រមខ្មែររបស់សម្តេចព្រះសង្ឃរាជជួនណាត (ជោតញ្ញាណោ) បោះពុម្ពឆ្នាំ 1967 បានពន្យល់ត្រង់ពាក្យថា«មាត់ជ្រូក»មានន័យយ៉ាងនេះ:
មាត់ជ្រូក (ភាសាវៀតណាមហៅចូវដុក) ខែត្រទ្រាំងត្រើយត្បូង (ខែត្រតាកែវសព្វថ្ងៃនេះ) ។
រឿងអរិយព្រានមានសីលជាខ្លឹម (ពៀរវេរាទាំងឡាយមានសភាពផ្សេងៗគ្នាតាមសកម្មភាព)
កាលព្រះសម្មាសម្ពុទ្ធទើបនឹងបានត្រាស់ថ្មីៗ ព្រះអង្គទ្រង់យាងទៅប្រោស បញ្ចវគ្គិយភិក្ខុ នៅក្នុងព្រៃឥសីបតនមិគទាយវ័ន ត្រាតែបានសម្រេចព្រះអរហត្តផលគ្រប់អង្គ ។ លំដាប់នោះព្រះអង្គទ្រង់ប្រោសយសកុលបុត្តឲ្យបានសម្រេចព្រះអរហត្តផល ព្រមទាំងសម្លាញ់ទាំង៤នាក់ទៀត គឺព្រះវិមលត្ថេរ ព្រះសុពាហុកត្ថេរ១ ព្រះបុណ្ណជិ១ព្រះគវម្បតិ ១ ។
ខ្លឹមសារនៃជីវិត
ជីវិតរបស់មនុស្សយើង រមែងតែងតែមាននូវបញ្ហា ជារឿយៗ បន្តិចរឿងនេះ បន្តិចរឿងនោះ ដោយច្រើនគឺ បញ្ហាតាមផ្លូវចិត្តហ្នឹងឯង បើយើងមិនមានធម៌សម្រាប់ ដោះស្រាយទេ វារមែងមានការលំបាកតានតឹងក្នុងចិត្តជា ពិតប្រាកដ ហើយវាអាចគ្របសង្កត់ចិត្តបានយូរទៀតផង។
ហេតុអ្វីអ្នកគោរពព្រះពុទ្ធសាសនា?
សាសនិកនៅក្នុងពាហិរសាសនាជាច្រើន វៀរតែព្រះពុទ្ធសាសនាពួកគេបានជឿថា សាសនាទាំងអស់មានដើមកំណើតមកពីស្ថានសួគ៌មាន ព្រះឥន្ទ ព្រះព្រហ្ម ព្រះឥសូរ ព្រះសិវៈ ឬព្រះជាម្ចាស់ ព្រះសួគ៌ និងព្រះដទៃៗ ជាច្រើនទៀត នៅឯស្ថានសួគ៌ជាអ្នកបង្កើតឡើង ព្រមទាំងបានចុះមកផ្សព្វផ្សាយ ឬបង្រៀនមនុស្សឲ្យដឹងពីត្រៃវេទ របស់ខ្លួនដោយបង្កើតឡើងជាគម្ពីរក្បួនខ្នាតសម្រាប់ឲ្យមនុស្សសូត្រសរសើរ ឬសូត្របួងសួងក្នុងពិធីផ្សេងៗជាដើម។ ឯសាសនាផ្សេងទៀតក៏មានការជឿថា ដើម្បីចូលកាន់សាសនារបស់ពួកគេបាននោះ លុះតែជឿឲ្យស៊ប់កុំសង្ស័យចំពោះព្រះរបស់ពយកគេជាដើម នោះទើបព្រះជាម្ចាស់ ឬព្រះសួគ៌របស់ពួកគេចុះមកជួយយឹងយោងបាន ហើយត្រូវមានការស្បថសច្ចា អធិដ្ឋានចំពោះព្រះដ៏បរិសុទ្ធរបស់ពួកគេ នោះទើបព្រះអាចជួយប្រោសបាន ឬជួយលុបលាងបាបឲ្យសាវកនោះបាន...។
Labels:
ពុទ្ធសាសនា
ធម៌ជាគ្រឿងកំចាត់នីវរណៈ ៥
១. កាមឆន្ទនីវរណៈ កំចាត់ដោយអសុភនិមិត្ត សេចក្ដីសម្គាល់ថា មិនល្អមិនស្អាត។
ធម៌សម្រាប់លះកាមឆន្ទនីវរណៈ គឺ៖
ក). អសុភនិមិត្ត ឧគ្គហោ រៀននិមិត្តក្នុងអសុភកម្មដ្ឋាន
ខ). អសុភភាវនានុយោគោ ខំចម្រើនអសុភកម្មដ្ឋាន
គ). ឥន្ទ្រិយេសុ គុត្តទ្វារតា សង្រួមទ្វារក្នុងឥន្ទ្រិយទាំង ៦
ឃ). ភោជនេ មត្តញ្ញុតា ដឹងប្រមាណក្នុងភោជន
ង). កល្យាណមិត្តា ភប់ប្រសព្វនឹងកល្យាណមិត្ត
ច). សប្បាយកថា និយាយសំដីដែលជាទីសប្បាយ គឺពាក្យដែលគួរនិយាយ
ប្រាសាទព្រះគន្ធកុដិក្នុងធម្មនគរ
ព្រះរាជា មានកម្លាំង ទ្រង់សង្កត់សង្កិន នូវពួកស្តេចជា សត្រូវ លុះទ្រង់ឈ្នះសង្គ្រាមហើយ ទើបសាងទីក្រុងក្នុងដែនដែលទ្រង់ឈ្នះហើយនោះ ។ ទ្រង់ឱ្យជាងធ្វើកំពែងស្នាមភ្លោះសសរខឿន ខ្លោងទ្វារនិងប៉មទាំងឡាយផ្សេងៗជាច្រើនក្នុងនគរ ។ ទ្រង់ឱ្យជាងធ្វើផ្លូវត្រឡែងកែងផ្លូវថ្នល់រានផ្សារជាចន្លោះដែលតាក់តែងល្អព្រមទាំងសភាសម្រាប់វិនិច្ឆ័យនូវសេចក្តីចម្រើននិងសេចក្តីមិន ចម្រើនក្នុងនគរនោះ ។
ព្រះរាជាអង្គនោះទ្រង់តាំងសេនាមាត្យដើម្បីឱ្យសង្កត់សង្កិននូវពួកសត្រូវឱ្យស្គាល់ទោសនិងមិនមែនទោស ដើម្បីរក្សា នូវពួកពល ។ ព្រះរាជាអង្គនោះ ទ្រង់តាំងបុរសអ្នករក្សានូវភណ្ឌៈ ជាអ្នក ឈ្លាសវៃក្នុងការទុកដាក់ ដើម្បីប្រយោជន៍រក្សានូវភណ្ឌៈ ដោយ ព្រះរាជបំណងថា កុំឱ្យភណ្ឌៈ របស់យើងវិនាសទៅបានឡើយ ។
សម្បរាយិកត្ថ៖ ប្រយោជន៍ក្នុងបរលោក៤យ៉ាង
សទ្ធាសម្បទា ៖ ដល់ព្រមដោយសទ្ធា
សីលសម្បទា ៖ ដល់ព្រមដោយសីល
ចាគសម្បទា ៖ ដល់ព្រមដោយការបរិច្ចាគទាន
បញ្ញាសម្បទា ៖ ដល់ព្រមដោយបញ្ញា
អត្ថបទកំណាព្យ ៖ ម្លប់អមតៈ
ម្លប់ធម៌នាំស្ងប់កប់បាបកើបបុណ្យ
ម្លប់ធម៌ជាធ្នាក់ទាក់បុណ្យរាល់ថ្ងៃ
សុច្ឆន្ទៈភក្ដីមេត្តាករុណា ។
ម្លប់ធម៌លាងច្រះកិលេសស្តើងរាក់
រេចរឹលលោភៈទោសៈអវិជ្ជា
ម្លប់ធម៌បិទផ្លូវសត្រូវទមិឡមារ
បង្ហាញាត់ទ្វារនៃព្រះនិព្វាន ។
និពន្ធដោយ៖ ឧបាសក ហ៊ិម ឆាន់
និពន្ធដោយ៖ ឧបាសក ហ៊ិម ឆាន់
Subscribe to:
Posts (Atom)